Motor Beceriler Neden Önemlidir?

          Motor beceri, ''belirli bir işi gerçekleştirmek için uyumlu motor hareketi sağlayan davranışları öğrenme sıklığı'' olarak tanımlanır. Kaba motor beceriler ve ince motor beceriler olarak iki başlıkta incelenir. Yani çocuğunuzun başını tutabilmesi, dönmesi, oturması, yürümesi gibi büyük kas gruplarının çalıştığı beceriler söz konusu olduğunda kaba motor becerilerden bahsedilirken; kalem tutması gibi küçük kas gruplarının çalıştığı beceriler söz konusu olduğunda ince motor becerilerden bahsedilir. 
     Motor becerilerin edinilmesi çocuğunuzun gelişiminin sadece bir parçasıdır, ama ailelerin gelişimin gecikmesini en kolay gözlemleyebildikleri alanın motor beceriler olduğunu düşünüyorum. Çünkü genellikle ‘’Çocuğum ne zaman yürümeye başlar?’’ sorusu hem ailelerden gelen ilk soru, hem de en sık yöneltilen soru oluyor :)

     Bir çocuğun kaba ve ince motor becerilerinin gelişmesi, çocuğun büyüdüğünü görebilmeniz ve bağımsızlığını sağlamaya başlaması açısından önemlidir. Sadece bu değil, iyi motor kontrolü olan bir çocuk çevresini ve dünyayı daha iyi keşfeder. Çocuğunuzun bilişsel gelişiminin sağlanması için de bu keşfetme aşamaları, dolayısıyla motor becerilerin gelişimi önemlidir. Gördüğünüz gibi tüm gelişim basamakları birbirine zincir halinde bağlı, birinin aksaması diğerlerini de az ya da çok etkiliyor.

     Motor becerilerin gelişimi çevresel ve genetik etkenler, diğer gelişim basamaklarındaki gerilik, nörolojik hastalıklar gibi sebeplerle her çocukta farklılık gösterse de genel kabul görmüş bazı temel yapıtaşları vardır. Bu yazıda onlardan bahsedeceğim. Öncelikle şunu bir kez daha belirtmek istiyorum ki; her bebek aynı hızda gelişim göstermez. Birinin 12.haftada yapabildiği bir şeyi başka bir bebek yapamayabilir. O yüzden ‘benim çocuğum hala bunu yapamıyor!’ diye tehlike çanları çalmaya başlamadan önce ona zaman tanıyın. Öte yandan çocuğunuzun gelişimindeki gerilik birkaç haftayla sınırlı kalmıyorsa vakit kaybetmeden bir uzmanın değerlendirmesini öneririm. Özellikle bebeklik döneminde erken müdahale çok önemli.

0-3 AY

• Yüzüstü pozisyonda ön kol üzerinde hareketlenir.
• Yüzüstü pozisyonda başını tutmaya başlar.
• Ellerini ağzına götürebilir.
• Heyecanlandığı zaman kol ve bacaklarını hareket ettirir.
• Yumruklarını açıp kapatabilir.

4-6 AY

• Ellerinden destek alarak oturabilir
• Desteklenerek ayakta durabilir, bu esnada iki bacağı da tüm ağırlığını taşıyabilir.
• Yüzüstünden sırtüstüne ve sırtüstünden yüzüstüne dönebilir.
• Yüzüstü pozisyondayken yakınındaki oyuncaklara uzanabilir.
• Sırtüstü pozisyondayken ayaklarıyla oynamak için elleriyle ayaklarına uzanabilir.
• Sırtüstü pozisyondayken bir elindeki oyuncağı diğer eline geçirebilir.

7-9 AY

• Desteksiz oturur
• Yüzüstü veya sırtüstünden oturma pozisyonuna gelebilir.
• Sürünme, ememkleme gibi değişimli ve ardışık hareketler yapmaya başlayabilir.
• Bir oyuncağı keşfetmek için iki elini de kullanır
• Yüzüstü pozisyonda başını kaldırabilir ve dirsekleriyle kendisini yukarı doğru itebilir.
• Otururken görsel bir uyaran aldığında başını o taraf doğru çevirir.
• Yuvarlanma, oturma ve hareket becerilerinde ustalaşmaya başlar.
• Yukarı aşağı sıçrama, ileri geri sallanma gibi hareketleri zevkle yapmaya başlar.
• Bütün parmaklarını kullanarak küçük objeleri tutabilir.
• Oyuncak seçebilir, seçtiği istediği oyuncağa ulaşmak ve onu almak için uzanıp, çabalar.
• Basit taklit oyunlarına başlar.

10-12 AY

• Biryerden tututnup kendini yukarı doğru çekerek kaldırabilir.
• Desteksiz ayakta durabilir ve bağımsız birkaç adım atabilir.
• Çevresini keşfetmek ve istediği bir oyuncağı alabilmek için farklı hareket varyasyonları dener.
• Elindeki oyuncağı atarken oturma dengesini korur.
• Alkışlayabilir
• Küçük nesneleri tutmak için başparmağı ve işaret parmağını kullanabilir.
• Elindeki bir nesneyi hedef aldığı bir açıklığın içinden geçirebilir. örneğin oyuncaklarını oyuncak kutusuna toplayabilir.

13-18. AY

• Bağımsız yürüyebilir,
• Çömelip yerden bir oyuncağı alabilir
• Giyinip soyunma sırasında uzuvlarını amaca yönelik hareket ettirerek giyinip soyunmaya yardımcı olur
• Nesneleri üst üste dizmeye başlayabilir. Örneğin iki küpü üst üste koyar.