Bebeğiniz Hakkında Bilmeniz Gerekenlerden Olmazsa Olmazı: DUYULAR!

Bir çoğumuz bebek sahibi olmadan önce yepyeni bir dünyaya gireceğimizi bilerek hamileliğin başlangıcından itibaren kitaplar okuyoruz. Bunların bir kısmı hamilelik ve doğumla ilgili bir kısmıysa bebeğimizin gelişimiyle ilgili. Hemen hemen her annenin ortak endişesidir, doğumdan sonra bebeğinde yolunda gitmeyen birşeyler olduğunu görmek. Bu nedenle çocuğumuzun kaba motor gelişimini, ince motor gelişimini, dil gelişimini, sosyal ve duygusal gelişimini öğrenmek ve herşeyin yolunda devam etmesini sağlamak için okuruz, öğrenip uygulamaya, gerekirse uzmanlardan destek almaya çalışırız. Fakat bir konu var ki ona pek çoğumuzun aşina olduğu söylenemez; duyusal gelişim!

DUYULAR NEDEN ÖNEMLİDİR?

          Hepimiz duyusal girdilerin bolca olduğu bir dünyada yaşıyoruz. Duyular vücudumuzun hem içinden hem de dışından gelen uyaranlardan bilgi alır ve bize dünyada birşeyler yapabilmek, iş görebilmek için gerekli bilgileri verir. Zamanla hangi duyusal bilgi sonucunda nasıl davranacağımızı öğreniriz fakat bu zaman alan ve keşif gerektiren bir süreçtir. Yeni doğan bebeğiniz ilk birkaç ay hangi duyusal girdileri nasıl alacağını ve bunların karşısında nasıl reaksiyon vereceğini kontrol edemeyebilir. Bu durumda bebeğinizin ağlamak için her zaman bir sebebi vardır :) Anne içinse bebeğini anlamaya başladıkça bu süreç kolaylaşacaktır. Bebeğinizi anlayabilmek için onun küçük sinir sistemini tanımak, duyusal deneyimleme sürecini öğrenmek ve duyuların bebeğinizi nasıl etkilediğini bilmek gerekir.

Sinir sistemi en kolay tarifle beyin, omurilik ve sinirlerden oluşur. Beynin duyusal deneyimleme sürecindeki rolü bilgileri (uyaranları) almakla başlar. Beyin neyin önemli ve duruma uygun olduğuna karar verir, sonra bu bilgileri yorumlar. Böylece biz uyarana tepki olarak karar verilen uygun eylemi gerçekleştiririz. İşte bu sürecin en başında bahsettiğimiz bilgileri (uyaranları) alma işi duyularımız aracılığıyla olur. Süreci başlatan zincirin ilk halkası duyulardır diyebiliriz. Bu da duyuların önemini gösterir.

Duyusal deneyimlerimiz sadece dokunma, koklama, görme, işitme, tatma gibi dış dünyadan gelen dışsal (çevresel) duyularla sınırlı kalmaz. Bunların dışında beyne hareketimizi, vücut pozisyonumuzu ve iç organlarımızdan gelen bilgileri veren içsel (vücut merkezli) duyularımız da vardır. Bebeğinizi anlamak ve duyusal deneyimleme sürecine destek olmak için bu duyuları tanımak önemlidir.

Beş dışsal (çevresel) duyu:

1)      Dokunma duyusu

2)      Koklama duyusu

3)      Görme duyusu

4)      İşitme duyusu

5)      Tatma duyusu

Üç içsel (vücut merkezli) duyu:

1)      Vestibüler duyu

2)      Proprioseptif duyu

3)      İnteroseptif duyu

Duyu kanallarını düşündüğümüzde aklımıza ilk olarak dışsal duyular gelir. İçsel duyulara daha az aşinayızdır hatta kısa süre öncesine kadar bir çok anne içsel duyulardan haberdar değildi. Eğer içsel duyuların varlığını şu an öğreniyorsanız bile çok şanslısınız. Çünkü; bilseniz de bilmeseniz de bu duyular daima sizinledir. Bunları bilmek bebeğinizi anlamayı kolaylaştırır. 
Ayrıntılı bilgi için:  http://cocugumlabenblog.blogspot.com.tr/2016/05/nedir-bu-duyular-ne-ise-yararlar.html