Oyun Ciddi Bir İştir!

     Oyun Nedir?

     Oyun; çocuğun beden ve zihnini kullanarak, düşüneceği, hissedeceği ve yaratıcılığının gelişebileceği spontan,  aktif ve yaratıcı bir süreç olmalıdır. Çocuklar oyun oynadıkları zaman yeni fikirler geliştirir ve çoğunlukla bir yetişkine göre daha yaratıcı olurlar. Oyunda herşey mümkündür!  Gerçeküstü şeylerin dahil edildiği oyunlar çocukların hayalgücünü besler.

     Oyun neden önemlidir?

       Oyun yoluyla çocuğun fiziksel, ruhsal, sosyal ve duygusal alanlarda gelişimi desteklenir. Bir çocuk için oyun, hayatın en önemli unsurlarından biridir.

     Çocuğa oyun oynaması için yer, zaman ve fırsat vererek çok önemli yaşam becerilerinin gelişmesine katkıda bulunursunuz. Çocuğun oyundaki ilgi alanları ve tutkuları gelecekteki kariyer planına bile yön verecektir.

       Çocuğun fiziksel, ruhsal, sosyal ve duygusal alanlarda gelişimi desteklemesinin yanında oyun, hayat boyunca kullandığımız şu becerileri oluşturur:

·         Kimse sizi yönlendirmezken ne yapacağına karar vermek,

·         Problem çözmek,

·         Yaratıcılık ve hayal gücünü kullanma,

·         Dayanıklılık, esneklik, adaptasyon sağlama,

·         Risk alma cesaretini kazandırma ve farklı senaryolar deneme,

·         Duyuları çalıştırma, hayata entegre etme,

·         Sosyal durumları anlama ve tepki verme,

·         İlgi alanlarını keşfetme.

     Doğumdan itibaren bebeğiniz çevresini oyunla keşfeder, oyunla öğrenir ve önemli yaşamsal becerilerini oyunla geliştirir. Bütün bunlardan sonra artık biliyorsunuz ki oyun oynamak ciddi bir iştir :)  O zaman çocuğunuzun gelişimine göre doğru oyunu seçmek de bir o kadar önemlidir. Hangi aralıkta ne tarz oyunların seçilmesi gerektiğine dair fikir vermesi açısından bir öneri listesi hazırladım. Elbette burdaki oyunlar çeşitlendirilebilir, çocuğunuzun gelişimine göre değiştirilebilir.

 0-6 ay:

• Bebeğinize farklı renklerde, özellikle parlak, cisimler, oyuncaklar gösterin. Bu oyuncakları farklı yönlerde hareket ettirerek takip etmesi için teşvik edin.
• Sesinizi tanıması için bebeğinizle sık sık konuşun. Ondan da gülme, agulama gibi cevaplar bekleyin.
• Dünyayı farklı açılardan görüp, keşfedebilmesi için bebeğinizi farklı pozisyonlara yerleştireceğiniz oyunlar kurgulayın (sırtüstü, yüzüstü, oturma pozisyonunda, kucağınızdayken farklı pozisyonlarda).
• Yeni dokularla tanışması ve keşfetmesi için objeleri ağzına götürmesine izin verin.
• Cee-ee oyunları oynayın.
• Jest ve mimiklerinizi sıklıkla kullanarak, bebeğinizle taklit oyunları oynayın.

7-12 ay:

• Bebeğinize yüzünü, vücudunu göstermek için aynakullanarak oyun kurgulayın. Özellikle destekli- desteksiz oturma pozisyonlarındaki oyunları ayna karşısında oynayın.
• Emeklemeye başlayan bebeğinizi  bırakın, farklı yüzeyleri emekleyerek keşfetsin.
• Karnının üzerinde oyun zamanlarına ağırlık verin. Örneğin yüzüstü pozisyonda oyuncaklarına uzanması için teşvik edin.  Zaman zaman yan yatarak oynamasına, farklı açılardan ve yüksekliklerden uzattığınız oyuncakları almasına teşvik edin.
• Sırtüstünden yüzüstüne, yüzüstünden sırtüstüne döneceği oyunlar kurgulayın. Dönme  işinde ustalaştıkça bu oyunları çeşitlendirin.
• Eylemlerin sonuçlarını gözleyebilmesi için fırsat verin. Örneğin bir oyuncağı elinden  bıraktığında yere düşeceğini gözlemleyerek öğrensin, siz atarken tutmayın.
• Onunla konuşmaya devam edin, yeni ve farklı sesler çıkarın, zamanla sizi taklit etmesi için teşvik edin.

1-3 yaş:

• Oynarken eğlendikleri objeler ve oyuncaklarla vakit geçirmesine izin verin. Bir çocuk çok basit bir tahta parçasıyla oynarken sizin en lüks mağazadan aldığınız pahalı oyuncakla oynamaktan daha fazla zevk alabilir. Neyle oynayacağını seçmesine izin verin (elbetteki cep telefonları ve bilgisayarları uzun süreli kullanımı önermiyoruz).
• Kalem ve boya kalemlerini kullanmasına izin verin. Böylece ilk pratik çalışmalarını yapmaya başlayabilirler.
• Yaşıtlarıyla iletişim kuması, oynaması için çocuğunuzu cesaretlendirin.
• Farklı pozisyonları keşfedebişmesi için ona yardımcı olun. örneğin; yürümek, zıplamak, tek ayak üzerinde durmak gibi aktiviteler içeren oyunlar kurgulayın.
• Hayalgücünü kullanmasını sağlamak için fırsatlar yaratın. Örneğin; evcilik oynarken boş fincandan çay içmek gibi.
• Çocuğunuz konuştuğu zaman dikkatle dinleyin, sorularını cevaplayın ve kendisini konuşarak ifade edebişlmesi için cesaretlendirin.

4-6 yaş:

• Dans etmek, şarkı söylemek gibi aktiviteleri yapabilmesi için fırsatlar sağlayın.
• Çocuğunuza hikayeler, masallar anlatıp devamında hatırladıklarını size anlatmasını isteyin.
• Hayali roller oynayabileceği oyunlar kurgulayın. Örneğin oyunda en sevdiği superkahraman olsun.
• Oyunlarda öğrendiklerini gerçek hayata taşımasına yardımcı olun. Örneğin evcilik oyununda yaptığı bir işi yaparken size yardım etmesine izin verin.
• Arkadaşlık kurması ve arkadaşlarıyla sosyalleşebilmesi için özel zamanlar ayarlayın.
• Takla, sıçrama, sallanma, tırmanma aktiviteleri içeren oyunlar oynaması için cesaretlendirin.

     Önemini bilsek de günlük hayattaki koşturmaca sırasında oyuna yeterince vakit ayıramayabiliyoruz. Gelişimini takip ettiğim çocuklarımın ailelerine, oyuna daha fazla vakit ayırmaları için önerdiğim küçük ipuçları:

• Ekran karşısında (televizyon, bilgisayar, cep telefonu)  geçen süreyi azaltmak,
• Outdoor oyun aktivitelerine katılmak,
• Çocuğunuza oynarken hata yapması için izin vermek,
• Çocuğunuza okul dışında ve planlanmış aktivite saatleri dışında oyun oynaması için zaman tanımak,
• Çocuğunuza oyun, oyuncak, aktivite seçiminde özgürlük tanımak,
• Hayal gücünü kullanması için teşvik etmek, böylece arabada okula giderken bile oyun oynayabilen, yetenekli çocuklarınız olacak,
• En önemlisi çocuğunuzu oyun oynaması için teşvik etmek ve destek vermek. Örneğin sıkıldığı bir oyunda yeni bir hedef yaratmak gibi küçük teşvikler.