Serebral Palsili Çocuklarda Aktif Ayakta Durmanın Önemi

 Serebral Palsili çocuklarda tutulum seviyesi ve serebral palsinin tipi ne olursa olsun, mümkün olan en erken dönemde ayakta durma çalışmalarına başlanır. Bazen yürüme ihtimalinin çok düşük olduğunu düşündüğünüz çocuklarda bile fizyoterapistin ayakta durma çalışmaları yaptığını ve evde de bu çalışmaları önerdiğini görürsünüz. Aktif ayakta durmanın çocuğun yürümeye başlamasında temel oluşturduğunu hepimiz biliyoruz. Peki aktif ayakta durmanın sadece yürüme üzerine değil, vücut fonksiyonları, sosyal beceriler ve zihinsel gelişim üzerine de etkilerinin çok büyük olduğunu biliyor musunuz?

          Serebral palsili çocuklarda aktif ayakta durmanın faydaları:

·         Sürekli oturmaya-yatmaya bağlı açılan bası yaraları önlenir. Oturma ve yatma pozisyonunda vücudun çıkıntılı kısımlarında (kalça kemiği, kürek kemiği, topuk çevresi gibi) hep aynı noktaların yüzeye teması ve basınç sonucunda bu noktalarda kızarıklıklar oluşup, zamanla yaraya dönüşür. Çocuğunuz ayakta durduğunda bu noktaların yüzeyle teması kesilir, üzerlerindeki basınç kalkar, dolayısıyla yara açılmaz.

·         Eklem ve kaslardaki germe kontraksiyon ve deformitelere karşı korur, özellikle kas tonusunu azaltır. Serebral palsili çocuklarda özellikle dizleri, dirsekleri büküp cenin pozisyonuna benzer pozisyona gelme en sık rastlanan problemlerdendir. Eklemlerin sürekli bu pozisyonda kalması, kasların hep aynı pozisyon için kasılmaları zamanla kontraksiyon ve deformitelere sebep olur. Ayakta durma pozisyonunda ise başta omurgaya diklik kazandırılarak kifoz, skolyoz gibi omurga problemleri azaltılır. Dizler gibi sürekli bükük pozisyonda duran eklemler açılır. Kaslar yük taşımak zorunda kaldıkları için güçlenir.

·         Kemik mineral yoğunluğu iyi beslenme, ağırlık ayaktarma ve kasların kullanımıyla gelişir. Kemik mineral yoğunluğunun istenilen seviyede tutulması kemiklerin kuvvetli olacağı manasına gelir. Serebral palsili çocuklarda yeterli ayakta durma ve ayakta ağırlık aktarmalar sağlanmazsa kemikler gerekli mineral yoğunluğuna ulaşamaz ve güçsüz kalır. Güçsüz kemik ise en küçük streste kırılmaya hazır kemikdir. Güçsüz kemiklerde bazen sadece oyun oynarken bile yapılan bir hareket kırığa sebep olabilir. Aktif ayakta durmanın sağlanması, ayakta durma sırasında ağırlık aktarmaların yapılması kemik mineral yoğunluğunu artırır. Dolayısıyla kemiklerin istenilen sevyede güçlü kalmasını sağlar.

·         Aktif ayakta durma düşük yoğunluklu bir fiziksel aktivitedir. Her yaşta her koşulda fiziksel aktivitenin sağlanması, hayat kalitesini artırır. Düşük yoğunluklu bir fiziksel aktivite olduğu için ayakta durmak çocuğunuzu çok yormadan kas kuvvetini artırır.

·         Mide bağırsak fonksiyonlarını pozitif etkiler. Serebral palsili çocuklarda çok sık görülen kabızlık problemi beslenmenin düzenlenmesinin yanı sıra yine aktif ayakta durma süresi artırılarak aşılabilir. Ayakta durma pozisyonu mide ve bağırsakların yerçekimine karşı olması gereken pozisyonda kalmalarını sağlar. Bu da mide ve bağırsaklarla ilgili sıkıntıları en aza indirir.

·         Solunum olumlu etkilenir. Solunum vücudun gerekli oksijeni almasını sağlar. Vücuttaki tüm fonksiyonlarda olduğu gibi kasların çalışmasında da oksijen varlığı çok önemlidir. Ayakta durma pozisyonu akciğerlerin göğüs kafesi içindeki pozisyonuyla birlikte solunum sisteminin de daha iyi seviyede çalışmasını sağlar

·         Kan dolaşımını artırır. Kan dolaşımının artışı vücut fonksiyonlarının düzenlenmesinde etkilidir.

·         Sosyal etkileşim, iletişim, katılım ve diğer insanlarla göz teması kurma artar. Göz teması kurmak iletişim becerilerinin ilk aşamalarındandır. Ayakta duran çocuğunuz özellikle akranlarıyla göz teması kurarak iletişimi daha kolay başlatacaktır. Sosyal becerilerin gelişimi ve aktif katılım da zamanla sağlanacaktır.

·         Zihinsel fonksiyonlar aktif ayakta durma pozisyonunda pozitif olarak etkilenir. Çocuğunuz ayakta durduğunda dünyayı farklı bir açıdan görecek, yeni şeyler keşfetmeye daha açık olacaktır. Yeni şeyler keşfetmek öğrenme sürecinde çok önemli bir basamaktır. Öğrendikçe de çocuğunuzun zihisel fonksiyonları gelişecektir.