Dollywood Eğlence Parkı

     Tatil planı yapmak keyifli olduğu kadar detaylaı düşünmeyi gerektirdiği için biraz da zorlayıcı bir süreç. Hele ki özel gereksinimli çocukları olan aileler için tatil mekanı seçmek bazen çok zorlayıcı olabiliyor. Hemen hemen her çocuk eğlence parklarında vakit geçirmekten hoşlanır. Tatilde böyle keyifli aktivitelerde bulunmak her çocuğun hakkı. Fakat özellikle büyük tema parklarındaki yüksek tonda müzik, oyuncakların ve insanların sesleri, renkler, parlak ışıklar, kalabalık, kalabalık ve daha çok kalabalık :) çocuklarda duyusal olarak aşırı uyarılma sonucunda stres, kaygı, huzursuzluğa yol açabiliyor. Bu durumda, eğlence amaçlı çıkılan bir gezi krizlerle sonuçlanabiliyor.

     Duyusal işlemleme süreçlerinde sıkıntı yaşayan çocuklardan bahsederken belki de çok yaygın olduğu ve bu alanda farkındalık sağlamak için yapılan çalışmaların başarılı olması nedeniyle herkesin aklına başta otizm geliyor. Otizmli çocuk sahibi aileler, duyusal aşırı uyarılma durumunda çocuğun mümkün olduğunca az uyarana maruz kalacağı (sakin, sessiz, parlak ışıklar içermeyen vb.) biryerde çocuğun self-regulasyonunu sağlamasına yardımcı olmalıdırlar. Pek çok aile bunu bilip ev, okul, kurslar ya da yakın çevrelerindeki aktivite alanlarında yani bir derece yapılandırılmış, kontrol edilebilir alanlarda uygulamaya çalışsa da, bu alanların dışına çıkıldığında uygulayabilmek çok zorlaşıyor. O zaman bu çocuklar hep aynı çevrede mi yaşamlarını sürdürmeli? Bir eğlence parkına gitmek istediklerinde kesin bir dille red mi edilmeli? Tabi ki hayır. Bu hem insanın doğasına aykırı hem de yeni şeyleri tolare edebilmeyi öğrenmek otizmli çocuklarda terapi sürecinin bir parçası. Peki, ne yapmak lazım? İşte bu soru, bu yazının yazılma amacına hizmet ediyor :)

Fotoğrafta görüldüğü gibi henüz çiçeği burnunda bir üniversiteliyim :)

     

Amerika’da Tennessee eyaletinde (ki bu eyalet Elvis Presley hayranlarınca iyi bilinir), çok ünlü bir eğlence parkı var, Dollywood isminde. Benim de gidip, her gidişimde farklı konseptle karşılaştığım ve orda olmaktan çooooook keyif aldığım bir parktı.

    

        Henüz üniversitede ilk senemdeyken, hem bana inanılmaz bir hayat tecrübesi kazandırıp, hem de hala devam eden çok güzel arkadaşlıklar kurma şansı bulduğum bir çeşit yaz programı sayesinde tanışmıştım ben Dollywood ile. 

Dollywood TN/USA

    

     Ben anılara dalmadan, konuyu da dağıtmadan bu parkın özellikle otizmli ziyaretçilerini düşünerek faaliyete geçirdiği ‘calming room’ dan bahsedeyim en iyisi. 

     Parkı ziyaret eden ve duyusal aşırı uyarılan çocukları saknleştirmek için ailelerin ilkyardım odası ya da tuvaletleri kullandığını gören bir ekip liderinin fikri bu. Henüz yeni sayılabilir ve Dollywood bu uygulamayı faaliyete geçiren ilk tema park olma özelliği taşıyor.

      Burası otizmli çocukların aşırı uyaranlardan uzaklaşabileceği, self regulasyonlarını sağlayabileceği bir çeşit ‘sakinleşme odası’ olarak dizayn edilmiş. Dolayısıyla sade dekore edilmiş. Birkaç rahat koltuk, bir çadır, sade ve az sayıda oyuncaklar, düşük seviyeli aydınlatma, kulaklıklar, duyusal yatıştırıcı olarak kullanabileceğiniz az sayıda fiber optik ışık demetlerinden oluşuyor bu oda.

Calming room (fotoğraf: parentingspecialneeds.org)

Calming room (fotoğraf: parentingspecialneeds.org)

     Ben fikri sevdim, uygulanabilir ve mantıklı geldi. Ailelerden gelen geri dönüşlerin de olumlu olduğu, aşırı uyarılma (overstimulated) durumlarında çocuklar için bir kaçış noktası olarak işe yaradığı da gelen yorumlar arasında.      

     Olur da yolunuz düşer, ziyaret etmek isterseniz böyle bir yerin varlığı aklınızda bulunsun. Hem belki bu yazı Türkiye’de de birilerine ilham olur, bunun gibi ya da benzeri fikirlerin çıkış noktası olur. Belki de ben yine hayal kurdum. Olsun, hayal kurmak güzel, umut etmeye devam ettikçe.